تاریخچه عایق کاری ساختمان ها در ایران

تاریخچه عایق رطوبتی و سیر تکامل آن

تاریخچه استفاده از مواد مختلف به عنوان عایق در برابر نم و رطوبت را می‌توان از همان ابتدای سکونت انسان ها در پناهگاه های مختلفی که با مواد و مصالح متنوع به عنوان خانه برای خود می‌ساختن در نظر گرفت. در واقع استفاده از عایق رطوبتی و حفاظت از محل زندگی در برابر نم و رطوبت و بارش باران و برف، در تمام دوران ها یکی از مهمترین دغدغه های ذهنی بشر بوده است.

انسان طبق نیاز ذاتی خود به حفاظت از خود و محل زندگی اش و حفاظت آن در برابر پدیده های طبیعی مانند باد و باران و برف و … و همچنین نیاز به سکونت ثابت در یک مکان، نیاز داشته تا از محل زندگی خود در برابر نفوذ آب و رطوبت محافظت کند. این کار به نوعی به ثبات زندگی انسان و افزایش رفاه و آرامش آن کمک زیادی کرده. مثلاً در نظر بگیرید که انسان های اولیه، با سختی و تلاش زیاد، با استفاده از مواد طبیعی مانند چوب، سنگ، گِل، شاخ و برگ گیاهان و … پناهگاهی را به عنوان محل سکونت برای خود می‌ساختند و به محض وقوع باران یا برف شدید، این مکان در معرض نم و رطوبت قرار گرفته و به سرعت از بین می‎‌رفت و افراد به راحتی مکان زندگی خود را از دست می‌دادند.

پس اگر عایق های رطوبتی وجود نداشتند و انسان به فکر آببند کردن پناهگاه ها و مکان زندگی خود نبود، عملاً فرایند ساختن خانه و سکونت انسان در یک مکان ثابت با مشکلات بسیار جدی مواجه بود و خانه و مکانی که بدون عایق کاری ساخته می‌شد، قابل استفاده نبود. در نتیجه ساختن این مدل پناهگاه ها بدون عایق شدنشان، کاری بیهوده و باطل بود.

عایق رطوبتی (moisture insulation)، محصولی است که از نفوذ نم و رطوبت به داخل ساختمان یا انتقال نم و رطوبت بین بخش های مختلف ساختمان جلوگیری می‌کند. از همان دوران باستان و سکونت انسان در غارها و پناهگاه های مختلف، از مواد مختلفی به عنوان عایق استفاده می‌شده که در ادامه به معرفی مزایا و معایب هر کدام می‎‌پردازیم.

۱٫ کاهگل : ابتدایی ترین ماده ای که به عنوان عایق رطوبتی استفاده می‌شد، کاهگل بوده. چون مواد تشکیل دهنده آن به صورت طبیعی در طبیعت وجود داشته و در دسترس ترین عایقی بوده که انسان ها می‌توانستند از آن استفاده کنند. در واقع این ماده که از ترکیب خاک رُس و کاه تشکیل می‌شود، به مرور زمان در برابر بارندگی و رطوبت، شسته شده و مقاومت دائمی ندارد. اما به عنوان ترکیبی برای پوشش بخش های مختلف و پر کردن درزها استفاده می‌شده و با هر بار تخریب و فرسایش، مجداً آن را ترمیم می‌کردند.

رفته رفته مواد دیگری هم به ترکیب کاهگل افزوده شد تا مقاومت آن را در برابر نم و رطوبت افزایش دهد و تخریب آن را کمتر کند. مثلاً در مناطق کویری که دسترسی به کاه دشوار بود، از خارشتر به عنوان جایگزین استفاده می‌شده. این مدل کاهگل ها نه تنها به عنوان عایق رطوبتی استفاده می‌شدند، بلکه به عنوان عایق حرارتی هم نقش مهمی داشتند و باعث می‌شدند دمای محیط خانه معتدل باشد. در مناطق کوهستانی برای افزایش دوام و ماندگاری، از ترکیب خاک رس، شن و سنگریزه به عنوان جایگزینی برای کاهگل استفاده می‌شد.

در مجموع استفاده از کاهگل برای پوشش ساختمان ها در معماری سنتی ایران، قدمتی طولانی دارد و حتی امروزه هم از صنعت معماری و ساختمان سازی حذف نشده، فقط رفته رفته ترکیباتی به آن اضافه شد تا مقاومت کاهگل را در برابر نم و رطوبت و فرسایش بالا ببرد. حتی میزانِ کاه، رُس و شن و ماسه ای که برای تشکیل کاهگل استفاده می‌شود هم در مقدار مقاومت آن تاثیر زیادی دارد و باید به صورت دقیق و در اندازه های مناسب این ترکیبات در کنار هم قرار بگیرند.

امروزه یکی از راه های ضد آب کردن کاهگل، اضافه کردن پودرها و محلول های نانو به ملات آن است که باعث بوجود آمدن کاهگل نانو یا ضدآب می‌شود. این ترکیب مقاوت بسیار بالایی در برابر رطوبت پیدا می‌کند و به این ترتیب هم می‌توان از زیبایی بافت های کاهگلی در معماری و سازه های مدرن استفاده کرد و هم به این روش کاهگل را ضد آب کرد و از تخریب آن و ایجاد هزینه های زیاد برای ترمیم مداوم و چندباره‌ی آن جلوگیری نمود. در واقع درست است که امروزه صنعت ساختمان سازی پیشرفت بسیاری کرده و دیگر خانه های کاهگلی به آن شکل سنتی گذشته ساخته نمی‌شوند. اما این ماده یکی از ترکیبات اصلی معماری ایرانی است و با مدرنیزه کردن آن و مقاوم و ضد آب کردنش با ترکیبات نانو، می‌توان از کاربردهای آن در معماری مدرن نیز استفاده کرد و بافت سنتی بعضی از بناها و ساختمان ها را حفظ نمود.

همچنین استفاده از کاهگل نانو به عنوان ملات برای عایق کاری سقف و دیواره ها، مقاومت ساختمان را در برابر سرما و گرما، باد، باران و حتی آتش و زلزله هم افزایش می‌دهد و از رشد قارچ و میکروب بر روی سطوح جلوگیری می‌کند. برای بخش فیبری کاهگل، امروزه می‌توان از کاه، نی و پوست برنج هم استفاده کرد.

۲٫ قیر و ایزوگام : قیرگونی و آسفالت از دیگر روش های عایق کاری سنتی است که کم کم تکامل پیدا کرده و موجب پیدایش عایق کاری به روش ایزوگام شد. در زمان های گذشته فقط از قیر برای عایق کاری استفاده می‌شد. اما به دلیل مایع و شُل بودنِ آن، عایق کاری توسط قیر به تنهایی سخت بود و برای راحت تر کردن این روش، افرادی که در این زمینه فعالیت می‌کردند تلاش کردند تا راه حلی برای این مسئله پیدا کنند و در نهایت لایه های نازکی مانند گونی کنفی آغشته به قیر را به عنوان یک عایق پیش ساخته تولید و به بازار عرضه کردند. رفته رفته این عایق پیش ساخته اصلاح شد و ترکیبات بیشتری برای افزایش کیفیت و مقاومت به آن اضافه شد که منجر به ساخته شدن ورقه های ایزوگام گردید.

با توجه به گسترش شهر نشینی و افزایش ساخت و ساز و نیاز انسان ها به یک عایق رطوبتی پیشرفته تر و ماندگار تر نسبت به روش های سنتی که با ساختمان های شهری تطابق بیشتری داشته باشد، و نصب آسانتری داشته باشد، انواع عایق های رطوبتی با نام تجاری ایزوگام تولید شدند.

تاریخچه تولید ایزوگام در ایران به دهه ۵۰ برمی‌گردد. شرکت ایزوران اولین شرکت تولید کننده ایزوگام در ایران بود که با بهره گیری از امکانات و متخصصان داخلی و خارجی توانست ایزوگام دلیجان را به عنوان یک برند معتبر ایزوگام در ایران پایه گذاری کند. ایزوگام از همان زمان تا کنون به عنوان یک روش عایق کاری برای ساختمان ها استفاده می‌شود که در کنار تمام کاربردهایی که به عنوان یک عایق رطوبتی دارد، معایب و نقص هایی هم دارد که در ادامه به توضیح آن ها و ارائه راه حل و روش‌های جایگزین می‌پردازیم.

ایزوگام نوعی عایق رطوبتی پیش ساخته است که از الیاف و پلی استر و قیرِ تقویت شده با پلیمرها ساخته می‌شود و به وسیله گرما بر بستر بام، استخر و سایر سطوحی که نیاز به آببندی دارند چسبانده می‌شود و از انتقال نم و رطوبت جلوگیری می‌کند. گرچه این عایق پیش ساخته نسبت به روش های سنتی عایق کاری، نصب آسانتر و مقاومت بیشتری داشت. اما ایزوگام هم مانند کاهگل، به تدریج و به مرور زمان در اثر گرما و سرما، تابش شدید خورشید، یخ زدگی و … به مرور فرسوده شده و مدام نیاز به ترمیم و حتی تعویض دارد. و یکی از نکاتی که در مورد این روش‌های سنتی عایق کاری باید به آن توجه داشت این است که با هر بار ترمیم کاهگل یا هر بار ترمیم ایزوگام، یک لایه وزن اضافی به سازه تحمیل شده و رفته رفته مقاومت سازه اصلی هم کم می‌‌شود. یعنی در حالی که انسان برای افزایش مقاومت و حفاظت از خانه یا پناهگاه خود، اقدام به عایق کاری آن می‌کند؛ این روش های عایق کاری خودشان به سازه فشار بیشتری وارد کرده و باعث آسیب به آن می‌شوند.

همچنین وقتی ایزوگام فرسوده می‌شود، برای ترمیم مجدد آن نیاز به صرف هزینه و زمان دوباره و حتی چندباره است و انگار این فرایند عایق کاری و گریز از نم و رطوبت برای انسان نقطه پایانی ندارد و باید همیشه با آن دست و پنجه نرم کند.

ایزوگامی که در سقف و دیواره های بیرونی ساختمان ها استفاده می‌شود، علاوه بر اینکه نصب پر دردسر و پر هزینه ای دارد، شکل و شمایل بد و نامطلوبی هم به ظاهر بیرونی ساختمان و در مجموع ظاهر شهر می‌بخشد. حتی خود این ایزوگام گرما و نور خورشید را جذب کرده و برعکسِ کاهگل که باعث خنک شدن و معتدل کردن دمای محیط داخلی می‌شد، ایزوگام دمای داخلی خانه را به خصوص در فصول گرم سال افزایش می‌دهد و به تبع آن باید هزینه و انرژی بیشتری برای خنک کردن محیط صرف کرد.

ایزوگامی که برای عایق بندی سرویس، حمام یا حتی آشپزخانه استفاده می‌شود، در مرحله‌ی ساخت و ساز خانه، نصب کاشی و سرامیک را با سختی بسیار مواجه کرده و نیاز به صرف زمان و هزینه زیادی برای چسباندن کاشی و سرامیک روی این ایزوگام وجود دارد. در ادامه و در روال زندگی روزمره هم همانطور که گفته شد، به مرور زمان و در اثر شست‌شو این ایزوگام ترک خورده و از بین می‌رود و نم و رطوبت را به لایه های زیرین خود مثلاً سقف خانه های دیگر منتقل می‌کند. حتما افراد زیادی با این مشکل و معضل مواجه شده اند که در این مواقع باید کل آن کاشی و سرامیک هایی که با وسواس زیاد برای سرویس منزل خود انتخاب کرده بودند و با صرف هزینه و زحمت زیاد در هنگام ساخت خانه روی ایزوگام نصب کرده بودند، در این مرحله و به دلیل انتقال نم و رطوبت به طبقات پایین‌تر، باید تمام آن کاشی و سرامیک ها کنده شده. که این کار با تخریب و کثیفی زیاد در محل سکونت همراه بوده و حداقل برای چند روز زندگی افراد را مختل می‌کند. و با صرف هزینه مجدد باید اقدام به اجرای دوباره ایزوگام و ترمیم ایزوگام قبلی و نصب مجدد کاشی و سرامیک روی آن کرد. که در نهایت هم ساختمان به شکل اولیه و تمیز خود برنمی‌گردد و حتما خرابی ها و ظاهر نامناسبی هم برای واحد بالایی که تخریب شده و هم در واحد پایینی که رد نم و رطوبت روی سقف و دیواره های آن مانده بر جای می‌گذارد.

حتی ایزوگامی که برای عایق کاری استخرها استفاده می‌شود هم به همین ترتیب به مرور زمان فرسوده و پوسته پوسته می‌شود و هر چند وقت یکبار نیاز به ترمیم و صرف هزینه‌ی مجدد دارد. در مجموع این روش عایق کاری با ایزوگام هم گرچه نسبت به روش های قدیمی تر مقاومت بیشتری ایجاد می‌کرد و نصب آن هم نسبت به روش های قبلی مانند کاهگل، قیر و آسفالت و … آسانتر بود؛ اما همچنان آن آسودگی و آرامش را در زندگی انسان ها برای عایق بودن صد در صد محل زندگی شان بوجود نیاورد و نیاز بود که مجدداً نوآوری هایی در صنعت عایق کاری ایجاد شود و مواد پیشرفته‌ تری با قدرت بازدارندگی بیشتر نسبت به انتقال نم و رطوبت و با دوام تر از نظر طول عمر و حتی با اجرای آسانتر تولید و به بازار عرضه شود و به این ترتیب بار دیگر صنعت عایق کاری دچار تحول شد.

۳٫ عایق نانو : با پیشرفت علم و فناوری و گسترش کاربرد نانو در صنایع مختلف، این تکنولوژی جدید به صنعت عایق کاری هم ورود پیدا کرد و عایق های نانو در انواع کاربردهای مختلف تولید و به بازار عرضه شدند. از مزایای این عایق های رطوبتی می‌توان به این موضوع اشاره کرد که این عایق ها وزن بسیار سبکی داشته و برخلاف روش های قبلی هیچ گونه وزن و بار اضافه ای را به سازه تحمیل نمی‌کنند. انواع مختلفی دارند و می‌توانند در مراحل مختلف ساخت و ساز، چه در زمان پی ریزی و در حین ساخت به ملات زیر سطح مثلاً ملات زیر سطح کاشی و سرامیک اضافه شوند و چه در زمانی که ساختمان تکمیل شده و برای اصطلاحا درزگیری کاشی و سرامیک های کار شده، می توان به راحتی از این نوع عایق استفاده کرد و نیاز به هیچ گونه تخریب و ایجاد هزینه های اضافی و مختل کردن زندگی نمی‌باشد.

عایق های نانو همانطور که گفته شد در انواع گوناگون با کیفیت ها و کاربردهای متفاوت برای سطوح مختلف مانند : پشت بام و سقف، استخر، نما و سنگ، سطح کاشی و سرامیک، برای اختلاط در ملات زیر کاشی و سرامیک، و حتی برای سازه های مختلفی مانند کشتی، لوله های انتقال و هر سطحی که به نوعی با نم و رطوبت در تماس است و نیاز به عایق کاری دارد، قابل استفاده هستند.

این روش عایق کاری علاوه بر اینکه هزینه و زحمت کمتری دارد، کیفیت و دوام بسیار بالاتری داشته و برای محیط زیست هم مضر نیست. به علاوه، هنگام عایق کاری مانند ایزوگام، طرح و رنگ سطوح مختلف را تغییر نمی‌دهد و ظاهر و نمای نامناسبی برای ساختمان ها ایجاد نمی‌کند. مثلاً انواع عایق های نانو بی رنگی که برای سطح کاشی و سرامیک و نمای ساختمان ها قابل استفاده اند، هیچ تغییر رنگ و ظاهری برای سنگ و سرامیک و نما ایجاد نمی‌کنند و آن همه هزینه ای که برای نصب کاشی و سرامیک با طرح های خاص در ساختمان انجام داده‌اید را از بین نمی‌برد.

حتی برای سطوحی مانند استخر که نیاز به رنگ شدن دارند، عایق های نانو رنگی تولید شده که در انواع رنگ ها وجود دارند و با صرف یک هزینه، عایق کاری و رنگ آمیزی استخر با ماندگاری بسیار بالا به صورت همزمان انجام می‌شود.

این روش عایق کاری و جلوگیری از انتقال نم و رطوبت، حتی برای ساختمان های قدیمی که در گذشته به دلیل نبود روش های نوین عایق کاری، به روش ایزوگام عایق شده اند و هم اکنون با مشکل انتقال نم و رطوبت مواجه هستند نیز قابل استفاده است و دیگر نیازی نیست بعد از تخریب ایزوگام، مجددا آن روش های قدیمی را تکرار کنید و وزن سنگین لایه های جدید ایزوگام را به ساختمان خود تحمیل کنید. در واقع با عایق های نانو می‌توان این چرخه مخرب را متوقف کرد و برای ساختمان های قدیمی هم روی همان سطح ایزوگام تخریب شده (در برخی موارد نیاز به تخریب کامل ایزوگام هم هست.) عایق نانو را اجرا نمود.

ما در شرکت گلسار نانو با سابقه ۱۰ ساله در صنعت عایق کاری، تمامی انواع محلول‌ها و پودرهای نانو را با کیفیت عالی برای سطوح متنوع به مشتریان خود ارئه می‌کنیم و در روند اجرایی عایق کاری صفر تا صد ساختمان ها نیز همراه شما هستیم. برای درخواست مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با تکمیل فرم درخواست مشاوره با کارشناسان ما در ارتباط باشید. اگر هم با صنعت عایق نانو آشنایی نسبی دارید، می توانید از بخش فروشگاه، تمامی محصولات را با مشخصات و ویژگی های کامل مشاهده و خریداری نمایید. لازم به ذکر است که اگر در روند اجرای عایق های نانو نیاز به راهنمایی داشتید یا حتی درخواست نیروی اجرایی متخصص برای عایق کاری داشتید هم می‌توانید روی ما حساب کنید و برای درخواست اجرا هم کافیست اطلاعات تماس خود را از طریق فرم مشاوره برای ما ارسال کنید.